هوا کش های گریز از مرکز
هوا کش ها اغلب از نوع گریز از مرکز و یا جریان شعاعی هستند.
این نوع هواکش دارای یک چرخ دوار است که درون محفظه حلزونی شکلی حرکت می کند.
هوا در جهت محوری وارد چرخ دوار شده ودر جهت مماس بر چرخ دوار تخلیه می شود. چرخش چرخ دوار در جهت خروجی محفظه است .کار انجام شده روی هوا برای افزایش فشار هوا کش ,اساسا به زاویه پره های چرخ دوار نسبت به جهت چرخش آن بستگی دارد.
سه فرم اساسی پره ها در زیر نشان داده شده است.
الف- پره Backward در این نوع انحنا نوک پره در خلاف جهت چرخش است و زاویه پره یعنی 2β کوچکتر از°90 می باشد. (°90>2β)
ب- پره شعاعی (Radial)در این نوع,نوک پره (ویا تمام پره در مورد هواکش هایی که تنها از یک چرخ پره دار تشکیل شده اند) در جهت شعاع است ودر نتیجه °90 = 2β می باشد.
ج- پره Forward در این نوع انحنا نوک پره در جهت چرخش و°90 < 2β است.
2β زاویه خروج سیال از پره متحرک وبه عبارت دیگر زاویه سرعت نسبی در خروج از پره متحرک می باشد.
همواره با ازدیاد زاویه پره ,فشار نیز بالا می رود ودر مورد یک چرخ دوار با اندازه معین ,دبی حجمی نیز افزایش می یابد.هواکش های دارای پره Forward معمولا برای یک قطر وسرعت معین چرخ دوار ,بشترین فشار را ایجاد می کنند همچنین امکان افزایش دبی حجمی را دارند واین با توجه به کمی عمق پره ها در جهت شعاع که موجب افزایش قطر ورودی شده واز ایجاد خفقان در دبی های ورودی زیاد جلوگیری می کند امری بدیهی خواهد بود. از طرفی به علت کم عمق بودن پره ها باید برای حصول تاثیر مورد نیاز هوا حین عبور از چرخ دوار ,تعداد پره ها را افزایش داد. البته دبی حجمی بیشتر را می توان با استفاده از یک دود کشدو دهانه که چرخهای دوارشان بصورت سری قرار گرفته باشد تامین نمود.
هواکش ها با پره شعاعی و Backward,چرخهای دوار باریکتری دارند ولی در مقابل ,تعداد کمتری از پره های شعاعی (در حدود 6 الی 16 پره )و با عمق زیاد ,قابلیت برابری با تعداد 30 الی 60 پره از نوع Forward را دارند.
اخیرا پره های Backward با مقطع ایرفویل ساخته می شود که راندمان 90% را نتیجه می دهند و نسبت به فرمهای دیگر که از بهترین ورقهای فلزی هم ساخته می شوند و راندمان 80% دارند ارجح می باشند.
امکان دستیابی به راندمان بالاتر از 75%برای هواکش های شعاعی و Forward بندرت پیش می آید.
اغلب چرخهای دوار هواکش های گریز از مرکز دارای پوشش هستند به این ترتیب که صفحاتی حلقوی به هر دو انتهای پره متصل می شوند ودر نتیجه هم باعث افزایش مقاومت مکانیکی چرخ می شوند و هم ازنشتی بین پره ها و محفظه هواکش جلو گیری می نمایند.
چرخ دوار هواکش هایی که به شکل یک دیسک پره دار هستند بدون پوشش می باشد و دارای پره های پهن و مسطحی هستند که با استحکام زیاد به توپی چرخ متصل شده اند .از آنجا که این هواکش ها بندرت دچار انسداد مجاری می شوند و مقاومت زیادی در برابر فرسایش دارند اغلب به منظور جا به جایی گازهای حاوی ذرات سخت بکار می روند.
هواکش های Forward با توجه به جمع و جور بودنشان به ازا یک کار معین ,معمولابرای تهویه ساختمانهای تجاری مثل بانکها و ادارات به کار می روند .
هواکش های Backward نوعا برای تهویه تاسیسات بزرگ مثل تونلها و معادن ذغال سنگ استفاده می شود و راندمان بالا از مزایای آنها به شمار می رود .
هواکش های شعاعی اغلب بعنوان مکنده روی دیگهای بخار نصب می شوند ,البته بعضی از هواکش های Backward یا پره ایرفویل نیز در این محدوده کاربرد دارند.
